Emre ERGÜL
1993 yılından bu yana Lübnan Merkez Bankası’nı yöneten ve 30 yıl sonra görevinden ayrılan 73 yaşındaki Riyadh Salame, dün dünya medyasının manşetlerinde yer alıyordu. Fikir birliği, Salame’nin Lübnan’ın ekonomik çöküşünün başlıca sorumlusu olduğu yönündeydi…
İşte manşetlerden bazıları… CNBC: “Birçok kişinin Lübnan’ın çöküşünden sorumlu tuttuğu Lübnan Merkez Bankası Başkanı görevi bıraktı…” The Economist: “Dünyanın en kötü merkez bankası başkanı emekli oldu.” El Cezire: “İstenmeyen adam gitti.” BBC: “Lübnan’ın kusurlu merkez bankası başkanı gitti…” 17 Temmuz 1950’de Maruni Kilisesi’ne bağlı Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Selame, Beyrut’ta Amerikan Üniversitesi’nde ekonomi okudu. 1973-1993 yılları arasında Amerikan yatırım bankası Merrill Lynch’in Beyrut ve Paris ofislerinde üst düzey yöneticilik yaptı. Bu dönemde Lübnanlı iş adamı Refik Hariri ile tanıştı ve portföyünü yönetti.
İç savaşın ardından başbakan olan Hariri’nin ilk icraatı Selame’yi merkez bankası başkanlığına atamak oldu. Nisan 1993’te 6 yıl süreyle göreve başlayan Selame’nin görev süreleri 1999, 2005, 2011 ve 2017 olmak üzere 4 kez yenilendi. Başbakan Necip Mikati, Selame’nin Temmuz ayında süresi dolan görevinin uzatılması için Bakanlar Kurulu’nu toplantıya çağırdı. 31. Ancak yeterli çoğunluk sağlanamayınca süre uzatılmadı ve bir ülkenin merkez bankası başkanlığında en uzun süre görev yapan Selame’nin yerine Başkan Yardımcısı Vesim Mansuri atandı. . Selame’nin görev süresi boyunca Lübnan’da neler olduğuna bakalım:
Döviz rezervleri 10 milyar doların altına düştü.
Lübnan lirası, ABD doları karşısında değerinin neredeyse yüzde 100’ünü kaybetti.
Finansal sisteme verilen zarar 70 milyar doları aştı.
-Bugün 1 ABD doları tamı tamına 15 bin 75 Lübnan Lirası.
2022’de Dünya Bankası Lübnanlı seçkinleri bir piramit planı oluşturmakla suçladı.
2019-2020’de Lübnan sokaklarında gösteriler düzenlendi. Bankalar yağmalandı. Yurt dışında yolsuzluk ve Merkez Bankası malvarlığını zimmete geçirmekten kırmızı bültenle aranan Selame sert çıktı: “Ekonomideki çöküşün tek sebebinin ben olduğum yalandır. halefime başarılar dilerim. Hayatımda yeni bir sayfa açıyorum. Son 30 yılda yaptığım her şey Lübnan’a ve Lübnanlılara hizmet içindi… Bazıları söylemek istemese de minnettardı. Başka insanlar da var, Allah onları affetsin.”
Ekonomi Bakanı bile tepki gösterdi
Eski Lübnan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Nasser Saidi: Lübnan’da birçok nesil kârını kaybetti. Bu Selame’nin tek mirası.
Lübnan Ekonomi Bakanı Emin Selam: Çok uzun zamandır görevde. Yaşadığımız ekonomik iflasa neden olan para ve faiz politikalarının doğrudan sorumlusudur. Piramit düzeni kurmuştur.
Takaddum Partisi Lideri Laury Haytayan: Ülke, suçu örtbas eden bir ekip tarafından yönetildi. Bu yüzden kimseye hesap vermeden gitti.
Eski Maliye Bakanı Henri Chaoul: İki şeye, kur politikasına ve borç tasfiyesine hayır diyebilecek durumda ve güçteydi. Ama ikisi de başarısız oldu.
300 milyon doları zimmete geçirmekle suçlanıyor
İç savaşın ardından 6 yıl süren ilk görev döneminde sağladığı ekonomik refahla alkışlanan Riyad Selame, Lübnan’ın da içinde bulunduğu 7 ülkede soruşturması devam eden, Fransa ve Almanya tarafından kırmızı kartla aranan “kaçak”. fark etme. BBC Televizyonuna göre, zimmete para geçirildiği iddia edilen para miktarı yaklaşık 300 milyon dolar. İsviçre Başsavcılığı ayrıca Forry Company’nin Salame’nin kardeşi Raja Selame ile ilgili olarak Lübnan Merkez Bankası’na Eurobond ve hazine bonolarının satışından 2002’den 2014’e kadar 326 milyon dolar bedel ve komisyon aldığını bildirdi.
“IMF, Lübnan için tek çözüm”
CNBC’ye konuşan eski Lübnan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Nasser Saidi, IMF’nin Lübnan’ın mali kurtuluşu için tek çare olduğunu söyledi. Saidi, “IMF’nin Lübnan için tek seçenek olduğunu düşünüyorum” dedi. siyasetçilerin buna karşı çıkacak gücü yok. Kendi çıkarlarına hizmet etmediği için reform istemiyorlar. İlerlememizin tek yolu IMF’nin gelip gerekli kuralları koymasıdır.” Lübnan-IMF görüşmeleri, Lübnan hükümetinin istenen reformları gerçekleştirememesinin ardından geçtiğimiz Ekim ayında askıya alınmıştı.
Yeni lider: Bir yol ayrımındayız
2019 yılından bu yana ekonomik kriz yaşayan Lübnan’da merkez bankası başkanlığına genellikle Maruni Hristiyanlar atanıyor. Ülkenin yeni geçici merkez bankası başkanı Şii Müslüman avukat Vesim Mansuri oldu. Mansuri, El Cezire’ye verdiği bir röportajda Salame’ye sert çıkıştı: “Merkez bankasının hükümete borç vermesine önemli kısıtlamalar getirmeyi planlıyorum ve bu tür finansmanın aşamalı olarak kaldırılması gerekiyor. Bir yol ayrımındayız. İkna olmadığım ve yasal çerçeveye uymadığını düşündüğüm hiçbir devlet harcamasına imza atmayacağım.
